του Κωνσταντίνου Αναστασόπουλου*
Είναι μεσημέρι, αρχές Αυγούστου, με τη θερμοκρασία να έχει φτάσει τους 40 βαθμούς. Νιώθεις πως ψήνεσαι, ο ιδρώτας τρέχει ποτάμι και αισθάνεσαι εντελώς αφυδατωμένος. Ανοίγεις την κατάψυξη, γεμίζεις ένα ποτήρι με παγάκια, προσθέτεις και κρύο νερό από το ψυγείο με μια λαχτάρα για δροσιά και ενυδάτωση. Το πίνεις με μανία και επιτέλους νιώθεις λυτρωμένος… προσωρινά.
Σύμφωνα με την Παραδοσιακή Θιβετανική Ιατρική, ο οργανισμός του ανθρώπου, αλλά και όλη η δημιουργία, αποτελείται από τις τρεις ψυχοσωματικές ενέργειες Lung, Tripa, Baken, δηλαδή από τα στοιχεία του Αέρα, της Φωτιάς και της Γης/Νερού. Ο συνδυασμός αυτών των ενεργειών και των στοιχείων δίνει τις ποιότητες και τα χαρακτηριστικά στο καθετί, στο σώμα μας και στο νου μας. Η αρμονική ισορροπία αυτών των ενεργειών είναι και ο ορισμός της καλής υγείας. Αυτές οι ενέργειες, κατά τη διάρκεια του έτους, με την εναλλαγή των εποχών αυξομειώνονται και επηρεάζουν όλη την πλάση και φυσικά εμάς τους ίδιους.Το καλοκαίρι έχουμε την αύξηση της ενέργειας Tripa και του στοιχείου της Φωτιάς. Ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο και έτσι έχουμε την μεγαλύτερη επίδρασή του στη γη με αποτέλεσμα τον άμεσο επηρεασμό του οργανισμού μας με παράλληλη αύξηση της θερμοκρασίας του και της Φωτιάς με υπερίσχυση αυτής έναντι των υπολοίπων στοιχείων. Οι ιδιότητες του Αέρα, της Γης και του Νερού δεν μπορούν από μόνες τους να ισορροπήσουν την επίδραση της Φωτιάς στον οργανισμό μας με αποτέλεσμα τη συσσώρευσή της κατά την περίοδο του καλοκαιριού και την εκδήλωσή της το φθινόπωρο (με πυρετούς και διάρροιες).
Είναι σημαντικό αυτή την εποχή να κρατήσουμε το στοιχείο της Φωτιάς σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό το επιτυγχάνουμε αυξάνοντας τα άλλα στοιχεία. Θα πρέπει, δηλαδή, να αναζητούμε σκιερά και δροσερά μέρη, να αποφεύγουμε την ηλιοθεραπεία, τα βαριά, τα λιπαρά και πικάντικα φαγητά, τις αλμυρές και καυτερές γεύσεις, να θρέφουμε τον οργανισμό μας με φρέσκα φρούτα, φυσικούς χυμούς κ.ά.
Η Πεπτική Φωτιά
Μια από τις σημαντικότερες ενέργειες που ελέγχουν τις λειτουργίες του οργανισμού μας είναι η λεγόμενη «πεπτική φωτιά». Αυτή η ενέργεια είναι η μεταβολική μας δύναμη η οποία είναι υπεύθυνη για όλο το πεπτικό μας σύστημα. Συμβάλλει στη διάσπαση των τροφών και την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.
Η πεπτική φωτιά εδρεύει στο στομάχι, όπου γίνεται η κύρια διάσπαση των τροφών, και κυριαρχείται από το στοιχείο της Φωτιάς. Είναι ίσως εύκολο να αντιληφθούμε ότι αυτή η ενέργεια, η οποία από τη φύση της έχει θερμή ιδιότητα, μπορεί πολύ εύκολα να ενισχυθεί την περίοδο του καλοκαιριού όπου έχουμε επιπρόσθετη εξωτερική θερμική επίδραση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερδραστηριότητα της μεταβολικής δύναμης και ακολούθως προβλήματα στον οργανισμό μας, μιας και αν δεν έχουμε ισορροπημένη λειτουργία αυτής της ενέργειας, αρχίζουν τα συμπτώματα ασθένειας. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι διάρροια, πονοκέφαλος, καούρες, παλινδρόμηση μέχρι και έλκος.
Τι Συμβαίνει στον Οργανισμό μας με τα Παγωμένα Ροφήματα;
Σε όλους μας έχει τύχει να ρίξουμε κρύο νερό πάνω σε μια πυρωμένη μεταλλική επιφάνεια, για παράδειγμα μέσα σε ένα καυτό τηγάνι πάνω στο μάτι της κουζίνας. Οι σταγόνες του νερού διασπώνται βίαια και αμέσως εξατμίζονται. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στο στομάχι μας. Μπορούμε να φανταστούμε το στομάχι μας σαν το καυτό τηγάνι και στην προσπάθειά μας να δροσίσουμε και να ενυδατώσουμε τον υπερθερμασμένο οργανισμό μας, αρκετά συχνά, στρεφόμαστε προς την κατανάλωση πολύ παγωμένων υγρών, παγωτών ή ακόμα χειρότερα, στην κατανάλωση παγωμένων αλκοολούχων ποτών. Αυτές οι τόσο αντίθετες δυνάμεις είναι καταστρεπτικές για την υγεία μας. Μπορεί να αισθανόμαστε μια στιγμιαία ανακούφιση από την υψηλή θερμοκρασία, αλλά τα αρνητικά που δημιουργούνται είναι πολύ περισσότερα.
Η απότομη αντίδραση του κρύου με το ζεστό δημιουργεί άμεση αύξηση του στοιχείου του Αέρα στο στομάχι με την εξάτμιση των υγρών και τη διάσπαση των πεπτικών οξέων με αποτέλεσμα το φούντωμα και την ενίσχυση του στοιχείου της Φωτιάς. Όπως όταν φυσάμε για να ανάψει μια φωτιά σε ένα τζάκι, έτσι και στο στομάχι μας, αντί να σβήνουμε την φωτιά, την φουντώνουμε. Ίσως να έχετε παρατηρήσει μια απότομη εφίδρωση και ένα "φούντωμα" αφού πιείτε γρήγορα ένα ποτήρι με παγωμένο νερό μια ζεστή μέρα. Τότε, τα συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω γίνονται ακόμα πιο έντονα και επιπρόσθετα, με την σφοδρότητα της φωτιάς, καταστρέφουμε τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, με αποτέλεσμα την ελλιπή θρέψη του οργανισμού. Η αύξηση του στοιχείου του Αέρα στον οργανισμό μας έχει ως αποτέλεσμα νευρολογικές διαταραχές και ψυχολογικές μεταπτώσεις, αίσθηση φουσκώματος, μετεωρισμό των εντέρων, εμβοές κ.ά.
Όσο πιο συχνή είναι η κατανάλωση πολύ παγωμένων ροφημάτων, κατά την περίοδο του καλοκαιριού, τόσο πιο έντονα θα είναι τα συμπτώματα. Φυσικά, δεν θα πάθουμε κάτι σοβαρό αν πιούμε πολύ παγωμένα μερικές φορές, αλλά η συνήθεια αυτή μπορεί να προκαλέσει ακόμα και χρόνιες παθήσεις.
Πώς να Δροσιστούμε το Καλοκαίρι;
Τα πάντα είναι θέμα μέτρου, «παν μέτρον άριστον» όπως έλεγαν και οι πρόγονοί μας. Ο οργανισμός μας θέλει χρόνο και σταδιακές μεταβολές για να μπορέσει να προσαρμοστεί και να ανταπεξέλθει. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, συνίσταται η κατανάλωση δροσερών τροφών και ροφημάτων ή ακόμα και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και όχι κρύων ή παγωμένων. Τα φρέσκα φρούτα εποχής και οι φυσικοί χυμοί θα πρέπει να γίνουν η βασική μας τροφή αυτούς τους μήνες.
Η Θιβετανική Ιατρική χωρίζει τις τροφές σε θερμές και ψυχρές, δηλαδή σε αυτές που έχουν την ιδιότητα, από τη φύση τους, να αυξάνουν τη θερμοκρασία στον οργανισμό και σε αυτές που την μειώνουν. Έτσι, μας συμβουλεύει να καταναλώνουμε τροφές και ροφήματα με ψυχρή ιδιότητα, όπως είναι το καρπούζι, το πεπόνι, οι φράουλες, τα δαμάσκηνα, τα σύκα, τα φραγκόσυκα, τα σταφύλια, ο ανανάς, τα ακτινίδια, το αγγούρι, τα κολοκύθια κ.ά.
Η κατανάλωση τροφών με ψυχρή ιδιότητα είναι κατά πολύ πιο αποτελεσματική στη μείωση της θερμοκρασίας του οργανισμού από τα παγωμένα τρόφιμα και ροφήματα και επιπρόσθετα είναι πιο θρεπτική για όλα τα συστήματα του οργανισμού, ενώ συμβάλλει στη διατήρηση της ενέργειας αυτού.
Συμπληρωματικά να πούμε, ότι για να ενυδατωθεί σωστά ο οργανισμός μας, θα πρέπει να πίνουμε πιο συχνά μικρές ποσότητες υγρών (μισό ποτήρι το πολύ) και όχι ένα ολόκληρο ποτήρι με μιας αραιά και που. Όταν πίνουμε μεγάλη ποσότητα υγρών (π.χ. νερό) δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί από τα κύτταρά μας με αποτέλεσμα να αποβάλλεται μέσω της ούρησης. Έτσι, νομίζουμε ότι πίνουμε αρκετό νερό μέσα στην ημέρα μας και ότι ενυδατώνουμε επαρκώς τον οργανισμό μας ενώ στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει. Πολλοί παραπονιούνται ότι πίνουν πολύ νερό και χρειάζεται να πηγαίνουν πολύ συχνά στην τουαλέτα. Ίσως να συμβαίνει για αυτόν ακριβώς το λόγο. Η σωστή ενυδάτωση γίνεται με συχνές και μικρές ποσότητες υγρών.
Καλό καλοκαίρι!
*Κωνσταντίνος Αναστασόπουλος
Traditional Tibetan Medicine Amchi/Naturopath – Yoga Instructor
