Ο Πλανήτης «εκτός στόχου» – και η Ελλάδα στην πρώτη γραμμή της κρίσης.
Η κυβέρνηση εκθέτει την χώρα στους κινδύνους των ορυκτών καυσίμων!
Το 2025, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έδωσε στη δημοσιότητα τη νέα του Έκθεση για το Κλίμα.
Ο τίτλος της είναι σύντομος και τρομακτικός: «Off Target» — Εκτός Στόχου.
Δέκα χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού, που έθεσε στόχο να κρατήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από 1,5 °C, ο πλανήτης βαδίζει σε πορεία +2,5 °C.
Αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν σημαίνει απλώς «λίγη περισσότερη ζέστη».
Σημαίνει μια ριζική αλλαγή της ζωής μας – του τρόπου που ζούμε, εργαζόμαστε, καλλιεργούμε, ταξιδεύουμε.
Πώς φτάσαμε εδώ
Το 2024, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξήθηκαν ξανά και έφτασαν τα 57,7 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα.
Οι 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (G20) ευθύνονται για 77 % αυτών των εκπομπών.
Από όλες, μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές της.
Αλλά κι αυτή η μείωση δεν αρκεί.
Αν όλες οι χώρες τηρήσουν τις σημερινές τους δεσμεύσεις, ο πλανήτης θα θερμανθεί κατά περίπου 2,5 °C ως το τέλος του αιώνα.
Αυτός ο παγκόσμιος μέσος όρος σημαίνει περισσότερους από +4 °C για τη Μεσόγειο και την Ελλάδα.
Τι σημαίνει η άνοδος 4 °C στη Μεσόγειο
Η Ευρώπη και ειδικά ο Νότος της ζεσταίνεται πολύ πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο κόσμο.
Για κάθε βαθμό που ανεβαίνει ο παγκόσμιος μέσος όρος, η Ευρώπη ανεβαίνει κατά ενάμιση.
Έτσι, όταν ακούμε «+2,5 °C παγκόσμια», στην πραγματικότητα μιλάμε για άνοδο, τουλάχιστον, 4 °C στην Ελλάδα.
Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια:
Περισσότεροι καύσωνες, για μεγαλύτερα διαστήματα.
Οι ημέρες πάνω από 35 °C θα γίνουν ο κανόνας, όχι η εξαίρεση.
Ξηρασία και έλλειψη νερού, ειδικά στα νησιά και στη νότια Ελλάδα.
Η αφαλάτωση θα γίνει απαραίτητη για να έχουμε πόσιμο νερό.
Πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι, με μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση.
Απώλεια παραγωγής σε καλλιέργειες όπως η ελιά, το αμπέλι και τα δημητριακά.
Πλήγμα στον τουρισμό, με επισκέπτες που θα αποφεύγουν τις υπερβολικά θερμές περιοχές.
Υψηλότεροι λογαριασμοί ρεύματος και περισσότερη ενεργειακή φτώχεια,
γιατί θα χρειάζεται συνεχής ψύξη για να αντέξουμε τη ζέστη.
Δεν είναι επιστημονική φαντασία — είναι το πιθανότερο σενάριο για τις επόμενες δεκαετίες, αν δεν αλλάξει ριζικά η πορεία των εκπομπών.
Το ανθρώπινο κόστος
Ο καύσωνας δεν είναι απλώς «δυσφορία». Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Στην Ευρώπη, οι θάνατοι από ακραία θερμότητα αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 30% την τελευταία δεκαετία.
Στην Ελλάδα του +4 °C, κάθε καλοκαίρι θα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες επιπλέον περιστατικά θερμικής εξάντλησης, καρδιακών και αναπνευστικών προβλημάτων.
Η υγεία θα γίνει πιο εύθραυστη, οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά θα κινδυνεύουν περισσότερο,
και η ψυχική πίεση θα μεγαλώνει. Οι άνθρωποι θα φοβούνται τα καλοκαίρια, όπως σήμερα φοβούνται τον χειμώνα της ακρίβειας.
Η καθημερινότητα θα αλλάξει: εργασίες υπαίθρου, οικοδομή, γεωργία, τουρισμός —
όλα θα χρειάζονται προσαρμογή στις ακραίες θερμοκρασίες.
Και φυσικά, όσοι έχουν λιγότερα μέσα, θα υποφέρουν περισσότερο.
Ο καύσωνας δεν είναι δημοκρατικός: πλήττει πρώτα τους φτωχούς.
Το οικονομικό κόστος
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, κάθε βαθμός παραπάνω πέρα από το +2 °C σημαίνει απώλεια 1,5 % του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Άρα το +4 °C στην Ευρώπη ισοδυναμεί με μείωση της οικονομίας κατά περίπου 3 % ετησίως, πάνω από 500 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει:
Απώλεια 6–10 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο από τουρισμό, γεωργία, ασθένειες, ζημιές σε υποδομές.
Μείωση παραγωγικότητας, ιδίως σε υπαίθριες δουλειές.
Μεγαλύτερες δημόσιες δαπάνες για αποκαταστάσεις, υγεία και ενέργεια.
Το κόστος της αδράνειας θα είναι πολλαπλάσιο από το κόστος της δράσης.
Ή, πιο απλά: αν δεν επενδύσουμε τώρα στην πρόληψη, θα πληρώνουμε για πάντα στην αποκατάσταση.
Το πολιτικό κόστος
Η κρίση του κλίματος είναι ήδη κρίση δημοκρατίας. Οι κυβερνήσεις που αποτυγχάνουν να προλάβουν πυρκαγιές, πλημμύρες ή ενεργειακή φτώχεια χάνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Η αδικία της κρίσης είναι προφανής: όσοι έχουν χρήματα μπορούν να προστατευτούν — να αγοράσουν κλιματιστικά, να χτίσουν σε ασφαλείς περιοχές, να μετακινηθούν. Οι υπόλοιποι απλώς υποφέρουν.
Αν δεν υπάρξει δίκαιη μετάβαση, η ανισότητα θα μετατραπεί σε κοινωνική έκρηξη.
Η διαχείριση του κλίματος δεν είναι τεχνικό θέμα — είναι πολιτική επιλογή:
ποιοι προστατεύονται, ποιοι μένουν πίσω και ποιοι κερδίζουν από τη μετάβαση.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πιο επικίνδυνη κλιματική ζώνη της Ευρώπης.
Η μέση θερμοκρασία ανεβαίνει πιο γρήγορα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο,
ενώ οι υποδομές — ύδρευση, ενέργεια, μεταφορές — παραμένουν ευάλωτες.
Η χώρα χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση:
1. Νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα – με στόχο πλήρη απανθρακοποίηση ως το 2040.
2. Μαζική ανακαίνιση κατοικιών και αντικατάσταση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θέρμανση.
3. Ενεργειακές κοινότητες σε κάθε δήμο, ώστε το ρεύμα να ανήκει στους πολίτες, όχι στα μονοπώλια.
4. Εθνικό σχέδιο για το νερό: ταμιευτήρες, ανακύκλωση, αφαλάτωση, προστασία υδροφόρων οριζόντων.
5. Προσαρμογή της γεωργίας και προστασία των δασών με επιστημονική διαχείριση, όχι αποσπασματικά μέτρα.
Αυτά δεν είναι «πράσινες ιδέες» — είναι όροι επιβίωσης για την επόμενη γενιά.
Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ
Ο ΚΟΣΜΟΣ προτείνει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο: να συνδέσουμε την κλιματική δράση με την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ένα ευρωπαϊκό Ταμείο Ανθεκτικότητας 2025, για να επενδυθούν επειγόντως πόροι σε υποδομές και κοινωνική προστασία.
Μια Συμφωνία Ενεργειακής Δημοκρατίας, ώστε οι πολίτες, οι δήμοι και οι συνεταιρισμοί να παράγουν το δικό τους ρεύμα.
Μια νέα Πράσινη Συμφωνία για τη Μεσόγειο, με κοινά σχέδια νερού, αγροτικής ανθεκτικότητας και τουρισμού χαμηλών εκπομπών.
Η απάντηση στην κλιματική κρίση δεν είναι τεχνολογική, είναι πολιτική:
ποιος ελέγχει την ενέργεια, ποιος πληρώνει το κόστος, ποιος έχει φωνή.
Συμπέρασμα
Η Έκθεση του ΟΗΕ είναι προειδοποίηση, αλλά και ευκαιρία. Αν συνεχίσουμε όπως τώρα, η κατάσταση στη Μεσόγειο θα γίνει αφόρητη και η Ελλάδα θα πληρώσει το βαρύτερο τίμημα.
Αλλά αν δράσουμε τώρα - με θάρρος, σχέδιο και δικαιοσύνη - μπορούμε να μετατρέψουμε αυτή την κρίση σε ευκαιρία για νέα ανάπτυξη, νέες δουλειές, καλύτερη ζωή.
Ο πλανήτης «εκτός στόχου» δεν είναι αναπόφευκτος. Είναι το αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.
Η επιλογή του ΚΟΣΜΟΥ είναι καθαρή:
Ειρήνη – Ευημερία – Ελευθερία
Σε έναν κόσμο που προστατεύει τους ανθρώπους και το μέλλον τους, όχι τα ορυκτά καύσιμα του παρελθόντος.
